Ռուսների փորացավը ցամաքային կապն է Թուրքիայի հետ․ «Զանգեզուրի միջանցքը» թուրքերի օգնությամբ պատժամիջոցները շրջանցելու համար է

Lragir.am-ի զրուցակիցն է Ազգային-ժողովրդավարական բևեռի խորհրդի անդամ Վահե Գասպարյանը

Պարոն Գասպարյան, ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովը Հայաստան կատարած այցի շրջանակներում մի քանի հայտարարություն արեց, ի՞նչ տպավորություններ ունեք։
Նախ դատելով տեղի ունեցող ընդհանուր աշխարհաքաղաքական զարգացումներից և շարժվելով այն տրամաբանությամբ, որ Ռուսաստանի համար հիմա ամենակարևոր հարցն է նոր միջոցներ գտնել՝ պատժամիջոցները շրջանցելու համար, Լավրովի այցի գլխավոր նպատակը պետք է լիներ հասնել Հայաստանի կողմից զիջումների ճանապարհների ապաշրջափակման, այն է՝ «Զանգեզուրի միջանցքի» հարցում։ Նպատակն է, որպեսզի Թուրքիայի հետ ցամաքային կապի միջոցով Ռուսաստանը կարողանա շրջանցել պատժամիջոցները, այսինքն՝ շրջանցելու ևս մեկ աղբյուր ստանա։ Ռուսական РБК հեռուստաալիքով, երբ վերլուծում էին Լավրովի՝ Թուրքիա կատարած այցը, ասում էին, որ Թուրքիան կարևոր տնտեսական հաբ է հանդիսանալու Ռուսաստանի համար ցամաքային, ծովային առումով, որպեսզի կարողանա շրջանցել պատժամիջոցները։ Թուրքիան այստեղ ունի իր տնտեսական շահերը, իսկ ցամաքային կապը հենց «Զանգեզուրի միջանցքն է»։ Եվ Լավրովի մամլո ասուլիսը նայելով՝ ինձ մոտ այդ համոզմունքը վերահաստատվեց։ Մասնավորապես, Լավրովն ասաց, որ երկաթգծային ուղիներն արդեն համաձայնեցված են, և հիմա խոսքը գնում է ավտոմայրուղիների համաձայնեցման մասին։

Նա նաև ասաց, որ Հայաստանով անցնող ճանապարհներին ներդրվող ռեժիմը հենվելու է բացարձակապես Հայաստանի տարածքի սուվերենության վրա։

Այո, Լավրովն այդպես ասաց, բայց մենք գիտենք, թե ռուսների ասածը քանի կոպեկ արժե։ Մասնավորապես, մեր հայրենակիցներին ուզում եմ հիշեցնել, որ Հայաստանի, այսպես կոչված, սուվերեն տարածքն արդեն 30 տարի շարունակ չգիտես ինչու վերահսկում են ռուս սահմանապահները։ Նույն տրամաբանությամբ Հայաստանի, այսպես կոչված, սուվերեն միջանցքը կարող են վերահսկել ФСБ-ի սահմանապահ զորքերը՝ ասելով, որ դա բխում է Հայաստանի շահերից։ Ճիշտ այնպես, ինչպես նրանք դա ասում են Հայաստան-Իրան սահմանի վերաբերյալ։ Այսինքն՝ Լավրովի այդ պնդումն ինձ համար որևէ հիմք չէ, որովհետև ռուսներն այսօր մի բան են ասում, վաղն ուրիշ բան են անում։ Հիմա կասեն այդպես, ստորագրությունը կստանան, հետո ФСБ-ն կմտնի, այդ ճանապարհը կվերահսկի, թեկուզ կանգնելով հայ սահմանապահների կողքին՝ կասեն՝ «համատեղ ենք հսկում՝ ելնելով Հայաստանի շահերից ու հայ-ռուսական դարավոր բարեկամության տրամաբանությունից»։

Լավրովն անդրադարձավ նաև Բաքվի զորքերի ներխուժմանը Փառուխ՝ հայտարարելով, որ դելիմիտացիայի աշխատանքների շրջանակներում այդ հարցերը կդիտարկվեն և անպայման կլուծվեն։ Ի՞նչ նկատի ուներ նա։

Փառուխի մասին խոսելով՝ նա ասաց, որ որոշակի կայունություն կա այնտեղ, և դելիմիտացիան այդ հարցերը կլուծի։ Հարց առաջին՝ ի՞նչ դեէսկալացիա կա, երբ Փառուխի 400 ընտանիքները դեռ չեն վերադարձել իրենց տները, արդյոք դա՞ է դեէսկալացիան ըստ Լավրովի։ Երկրորդ հարցը՝ ի՞նչ կապ ունի դելիմիտացիան՝ հայ-ադրբեջանական սահմանը Փառուխի հետ։ Այսպիսով, Լավրովն ուղղակի շրջանցեց այդ հարցի պատասխանը, որովհետև Փառուխը հանձնվել է ռուսների իմացությամբ, ռուսների թողտվությամբ, ռուսների հովանավորությամբ։ Հիշեցնեմ, որ հենց ռուս խաղաղապահներն են հորդորել, պահանջել, որ հայկական զորքերը լքեն Փառուխի դիրքերը, ասելով, թե իբր այդ դիրքերում կանգնելու են ռուսները։ Բայց ռուսների հերթական խոստումը չի կատարվել, ավելին, ռուսների աչքի առաջ այդ դիրքերին տիրացել են ադրբեջանցիները։ Այսինքն՝ Փառուխը հանձնվել է ռուսների մասնակցությամբ, թողտվությամբ, և հերթական անգամ Փառուխի մասին խոսելիս ռուսները փորձում են քողարկել սեփական մեղքի բաժինը։

Խոսվեց նաև խաղաղության պայմանագրի, սահմանազատման հարցերի մասին։ Արարատ Միրզոյանը շեշտեց, որ պետք է պաշտպանվեն Լեռնային Ղարաբաղի բնակչության բոլոր իրավունքները, պետք է որոշվի Արցախի կարգավիճակը, բայց իմ տպավորությունն այն է, որ հիմա ռուսների փորացավը ցամաքային կապն է Թուրքիայի հետ։ Մնացած ամեն ինչն ուղղակի հարցի ֆասադային կողմն է, բայց տվյալ այցի բուն էությունը դա է։ Արարատ Միրզոյանը, ի պատասխան երկրում առկա քաղաքական ճգնաժամի և, այսպես կոչված, ընդդիմության ցույցերի մասին հարցին, ասաց, որ որևէ ճգնաժամ չկա, հայ ժողովուրդն անցած տարի իր ընտրությունը կատարել է և վերընտրել է Նիկոլ Փաշինյանին։ Նա շեշտեց, որ ընդդիմությունը չի խոսում նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթից ու Մոսկվայի քավորությամբ տեղի ունեցած պայմանավորվածություններից։ Հետևաբար, Արարատ Միրզոյանը զարմանք հայտնեց, թե ինչո՞վ է ընդդիմությունը տարբերվում իշխանություններից, որովհետև իշխանոթյան քաղաքականությանը հակասող որևէ այլ պնդում չունի ընդդիմությունը։ Այսինքն՝ Արարատ Միրզոյանը վերահաստատեց, որ և ներկա իշխանությունը, և, այսպես կոչված, ընդդիմությունը, որը ներկայացնում է նախկին ռեժիմը, նրանք իրականում Կրեմլի հլու-հնազանդ կամակատարներ են, Պուտինի հեղինակած նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի կատարման ջատագովները և մտադիր չեն որևէ կերպ հրաժարվել Կրեմլի օրակարգից ու Մոսկվայի կողմից ստեղծված ռուս-ադրբեջանա-հայկական ձևաչափից։

Արարատ Միրզոյանին ես կցանկանայի հիշեցնել, որ այնուամենայնիվ կա իրական ընդդիմություն, որը խոսում է նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթից հրաժարվելու և Արցախի հարցը լրիվ այլ տրամաբանությամբ լուծելու մասին, որը խոսում է Հայաստանի իրական ինքնիշխանության, արտաքին անվտանգային վեկտորները փոխելու մասին և այլն։ Եվ ժամանակն է, որ իշխանությունն այդ ջայլամի քաղաքականությանը վերջ տա։


Հղում աղբյուրին՝